Անճոռնի ճուտիկը հեքիաթ

03/11/2016

Որքա՜ն լավ էր քաղաքից դուրս։

Ամառ էր. տարեկանի արտերն արդեն դեղնել էին, վարսակը կանաչին էր տալիս, խոտը հնձված էր ու դիզված։ Կանաչ մարգագետնում քայլում էր երկայնաոտ արագիլը և եգիպտերեն բլբլում. այդ լեզուն նա սովորել էր իր մորից։ Դաշտերից ու մարգագետիններից դենը փռված էր մի հսկայական անտառ, որի խորքում կային խոր֊խոր լճակներ։

Այո՛, շա՜տ լավ էր քաղաքից դուրս։

Բարկ արևի տակ փռված էր մի հին կալվածք՝ խոր֊խոր առուներով շրջապատված։ Կալվածքի ցանկապատից մինչև ջրի եզերքը կռատուկ էր աճել, և այնպես խոշոր, որ ամենամեծ տերևի տակ փոքրիկ երեխաները կարող էին կանգնել ամբողջ հասակով։ Կռատուկների թավուտը նույնքան խուլ էր ու վայրի, որքան խիտ անտառը, և ահա, հենց այդտեղ էլ ձվերի վրա թուխս էր նստել մի բադ։ Վաղուց էր նա նստած այդտեղ և արդեն բավական ձանձրացել էր երկար նստելուց, որովհետև քիչ էին այցելում նրան. մյուս բադերին ավելի հաճելի էր լող տալ առվի ջրում, քան թե նստել կռատուկների մեջ ու կվկվալ նրա հետ։

Վերջապես ձվերի կճեպները ճաքեցին։ «Ծի՛վ֊ծի՛վ»,— լսվեց դրանց միջից. այդ ձվերի դեղնուցներն էին կյանք առել, և ճուտիկներն իրենց կտուցները հանեցին կճեպներից։

— Շո՛ւտ, շո՛ւտ,— կվկվաց բադը։

Եվ բադիկներն շտապեցին, մի կերպ դուրս պրծան կճեպներից ու սկսեցին շուրջը նայել, դիտել կռատուկի կանաչ տերևները։ Մայրը նրանց չխանգարեց, կանաչ գույնը օգտակար է աչքերի համար։

— Որքա՜ն մեծ է աշխարհը,— կվկվացին բադիկները։

Դե՛, պարզ է. հիմա նրանց տեղը շատ ավելի մեծ էր, քան ձվերի մեջ պառկած ժամանակ։

— Դուք կարծում եք, թե ա՞յս է ամբողջ աշխարհը,— ասաց մայրը։— Ո՛չ, աշխարհը շատ ու շատ մեծ է, ձգվում է հեռո՜ւ֊հեռո՜ւ, այգու այն կողմը, դեպի քահանայի դաշտը, բայց ես այնտեղ երբեք չեմ եղել... Դե, լա՛վ. բոլո՞րդ եք այստեղ։— Եվ նա վեր կացավ։— Ա՜հ, ո՛չ, դեռ բոլորը չեն. ամենամեծ ձուն դեռ տեղն է. օ՜հ, երբ պիտի վերջանա, իսկապես արդեն ձանձրացել եմ։

Եվ նորից նստեց։

— Հը՛, գործերդ ինչպե՞ս են,— նրան այցելելով՝ հարցրեց մի պառավ բադ։

— Ոչինչ, բայց, ա՛յ, մի ձու դեռ մնում է,— ասաց երիտասարդ բադը,— որքան ժամանակ է նստած եմ, իսկ սա չի ճաքում։ Բայց նայեք մյուսներին, ի՜նչ հրաշալի են։ Զարմանալի նման են իրենց հորը։ Իսկ նա, այդ անպիտանը, ոչ մի անգամ չայցելեց ինձ։

— Սպասի՛ր, սպասի՛ր մի տեսնեմ՝ ինչ ձու է, որ դեռ չի ճաքել,— ասաց պառավ բադը։— Երևի, հնդկահավի ձու է։ Ինձ էլ են մի անգամ խաբել։ Եվ ինչպե՜ս էի ես տանջվում, երբ դուրս եկան հնդկահավի ճտերը։ Ախր, նրանք սոսկալի վախենում են ջրից. ես կվկվում էի, կանչում, նույնիսկ ջուրն էի հրում նրանց, բայց չէ՛ ու չէ՛, ջուրը չէին մտնում։ Թող մի տեսնեմ այդ ձուն։ Այո՛, այո՛, հենց այդպես էլ կա, հնդկահավի ձու է։ Թո՛ղ դրան։ Ավելի լավ է՝ գնա մյուսներին լող տալ սովորեցրու։

— Չէ՛, մի քիչ էլ կնստեմ,— ասաց երիտասարդ բադը։— Այսքան նստելուց հետո կարելի է մի քիչ էլ նստել։

— Դո՛ւ գիտես,— ասաց պառավ բադն ու գնաց։

Վերջապես ճաքեց նաև ամենամեծ ձվի կճեպը։ «Ծի՛վ֊ծի՛վ»,— և միջից դուրս եկավ մի խոշոր, տգեղ ճուտիկ։ Բադը նայեց նրան։

— Ա՜յ քեզ հսկա,— ասաց նա։— Եվ բոլորովին նման չի մյուսներին։ Մի՞թե իսկապես հնդկահավի ճուտ է սա։ Բայց ես սրա՜ն էլ լող տալ կսովորեցնեմ, թեկուզ ստիպված լինեմ ուժով ջուրը հրել։

Հետևյալ օրը սքանչելի եղանակ էր, կանաչ կռատուկն ամբողջովին ողողվել էր արևի ճառագայթներով։ Բադն իր ամբողջ ընտանիքով ուղղվեց դեպի առուն։ Չլը՛մփ, և բադն արդեն ջրի մեջ էր։

— Իմ հետևի՜ց, շո՜ւտ,— կանչեց նա բադիկներին, և նրանք իրար հետևից ջուրը թափվեցին։

Սկզբում ջուրը նրանց ծածկեց, բայց հետո դուրս եկան ջրի երես և սկսեցին հիանալի լող տալ։ Նրանց թաթիկներն աշխատում էին եռանդուն։ Անճոռնի, մոխրագույն բադիկն էլ ետ չէր մնում մյուսներից։

— Ի՜նչ հնդկահավ,— ասաց բադը։— Տե՛ս ի՜նչ լավ է թիավարում թաթիկներով, ինչպե՜ս ուղիղ է մնում ջրի երեսին. չէ՛, սա իմ հարազատ զավակն է։ Եվ ամենևին էլ տգեղ չի, եթե լավ նայես։ Դե՛, շո՛ւտ, շո՛ւտ, իմ հետևի՛ց։ Հիմա ես ձեզ հասարակությանը կներկայացնեմ. գնում ենք թռչնանոց։ Բայց ինձանից չհեռանա՛ք, որպեսզի որևէ մեկը ձեզ չտրորի, և զգուշացե՛ք կատուներից։

Շուտով նրանք հասան թռչնանոց։ Տե՜ր Աստված, ի՜նչ ժխոր էր այնտեղ։ Երկու ընտանիք կռվում էին մի օձաձկան գլխի համար, բայց վերջիվերջո այդ գլխիկը բաժին ընկավ կատվին։

— Ա՜յ թե ինչպես է աշխարհի բանը,— ասաց բադը և լիզեց իր կտուցը, չէ՞ որ նա էլ էր ուզում օձաձկան գլխի համը տեսնել։— Դե՛, դե՛, թաթիկներդ շարժեք,— ասաց նա բադիկներին։

— Կվկվացեք և գլուխ տվեք, ա՛յ, այն պառավ բադին։ Նա այստեղ ամենաանվանի բադն է. իսպանական ցեղից է, այդ պատճառով էլ այդպես գեր է։ Տեսնո՞ւմ եք նրա ոտքին կապած կարմիր լաթը։ Որքա՜ն գեղեցիկ է։ Դա ամենաբարձր դիրքի նշան է, որին երբևիցե բադը կարող է արժանանալ։ Դա նշանակում է, որ տերերը նրանից բաժանվել չեն ուզում, այդ լաթով նրան ճանաչում են և՛ մարդիկ, և։ կենդանիները։ Դե՛, շո՛ւտ։ Այդպես թաթիկներդ իրար մի՛ դիպցրեք։ Բարեկիրթ բադիկը պետք է թաթիկները հեռու պահի իրարից և թեքի դրսի կողմի վրա, ինչպես հայրիկն ու մայրիկն են անում։ Ա՛յ, այդպե՜ս։ Դե՛, գլուխ տվեք և կվկվացեք։

Բադիկները այդպես էլ վարվեցին, բայց մյուս բադերը նայեցին նրանց ու բարձրաձայն ասացին.

— Ահա ձեզ էլի մի ամբողջ ոհմակ։ Կարծես մենք քիչ էինք այստեղ։ Իսկ այն մեկն ի՜նչ այլանդակն է. նրան արդեն տանել չի կարելի։

Եվ բադերից մեկն իսկույն մոտ վազեց ու կտցեց բադիկի ծոծրակը։

— Հանգի՛ստ թողեք նրան,— ասաց մայր բադը։— Ի՞նչ եք ուզում նրանից։ Նա ձեզ ի՞նչ է արել։

— Ոչինչ չի արել, բայց շատ է մեծ ու մի տեսակ էլ՝ տարօրինակ,— ասաց կռվարար բադը։— Հարկավոր է նրան լավ դաս տալ։

— Հիանալի՜ զավակներ ունես դու,— ասաց կարմիր լաթավոր պառավ բադը։— Բոլորն էլ շատ սիրուն են, բացի մեկից... Այդ մեկն անհաջող է։ Լավ կլինի՝ վերափոխել նրան։

— Ոչ մի կերպ չի կարելի, ձերդ ողորմածություն,— պատասխանեց մայր բադը։— Ճիշտ է՝ նա գեղեցիկ չէ, բայց բարի սիրտ ունի, և լողում է մյուսներից ոչ վատ. գուցե և նույնիսկ ավելի լավ։ Ես կարծում եմ, որ նա մեծանա՝ կգեղեցկանա, կամ թե՝ ժամանակի ընթացքում կփոքրանա։ Նա մի քիչ ավելի մնաց ձվի մեջ, այդ պատճառով էլ այնքան հաջողակ չէ։— Եվ նա իր կտուցը քսեց մեծ բադիկի փետուրներին։— Բացի դրանից՝ նա արու է, իսկ արուին գեղեցկությունն այնքան էլ հարկավոր չէ։ Կարծում եմ՝ կմեծանա, իր համար ճանապարհ կհարթի։

— Մյուս բադիկները շատ լավն են, շա՜տ,— ասաց պառավ բադը։— Դե՛, եղեք ինչպես ձեր տանը, իսկ եթե օձաձկան գլուխ գտնեք՝ կարող եք բերել ինձ։

Եվ ահա, նրանք սկսեցին ապրել ինչպես իրենց տանը։ Միայն այն խեղճ բադիկին, որն ամենից ուշ էր ձվից դուրս եկել ու այնքա՜ն անճոռնի էր՝ կտցահարում, հրմշտում ու ծաղրում էին անխտիր բոլորը՝ և՛ բադերը, և՛ հավերը։

— Նա չափից ավելի մեծ է,— ասում էին բոլորը։

Իսկ արու հնդկահավը, որն ի ծնե ոտքերին խթաններ ուներ և այդ պատճառով իրեն կայսր էր երևակայում, փքվեց, ուռավ և բոլոր առագաստները բաց արած նավի պես հարձակվեց բադիկի վրա, զայրացած բլբլացրեց, և նրա կատարը արյունով լցվեց։ Խեղճ բադիկն ուղղակի չգիտեր՝ ինչ անի, ինչպես վարվի։ Մի՞թե հենց ինքը պիտի ծնվեր այդքան անճոռնի և ամբողջ թռչնանոցի ծաղրի առարկան դառնար։

Առաջին օրն այդպես անցավ, հետո սկսվեց ավելի վատը. բոլորը հալածում էին խեղճին, նույնիսկ եղբայրներն ու քույրերը բարկացած ասում էին նրան. «Այ կատուն տանի քեզ, գարշելի այլանդակ»,— իսկ մայրն ավելացնում էր. «Չքվես դու աչքիս առաջից»։ Բադերը կտցահարում էին նրան, հավերը կսմթում, իսկ թռչուններին կեր տվող աղջիկը ոտքով հրում էր մի կողմ։

Ի վերջո, բադիկը այլևս չդիմացավ, վազելով բակն անցավ ու թռավ ցանկապատի այն կողմը։ Փոքրիկ թռչունները վախեցած փախան թփերի միջից։

«Նրանք ինձանից վախեցան. այնքա՜ն այլանդակ եմ»,— մտածեց բադիկը և աչքերը փակած վազեց ինքն էլ չգիտեր ուր, մինչև որ հասավ այն ճահճին, որտեղ վայրի բադեր էին ապրում։ Նա, հոգնած ու տխուր՝ ամբողջ գիշերը մնաց նստած։

Առավոտյան վայրի բադերը դուրս թռան իրենց բներից և տեսան նորեկին։

— Ո՞վ ես դու,— հարցրին նրանք։

Բայց բադիկը միայն շուռումուռ էր գալիս, բոլորին գլուխ տալիս ինչպես կարող էր։

— Ա՜յ քեզ այլանդակ,— ասացին վայրի բադերը։— Ասենք՝ դա մեր ի՞նչ գործն է։ Միայն թե՝ տե՛ս, մտքովդ չանցնի մեզ ազգական գրվել։

Խե՜ղճ բադիկ, նա իսկի կմտածե՞ր այդ մասին։ Միայն թե իրեն թույլ տային նստել այդտեղ, եղեգնուտում, և խմել ճահճի ջուրը։

Երկու օր նա անցկացրեց ճահճում, իսկ երրորդ օրը ներկայացան երկու վայրի սագ։ Նրանք նոր էին ձվից դուրս եկել, այդ պատճառով էլ շատ ամբարտավան էին։

— Լսի՛ր, բարեկա՛մ,— ասացին նրանք։— Դու այնքան անճոռնի ես, որ, ճիշտն ասած՝ նույնիսկ դուր ես գալիս մեզ։ Կուզե՞ս թռչել մեզ հետ։ Դու ազատ թռչուն կլինես։ Այստեղից ոչ հեռու, մյուս ճահճում ապրում են շատ ու շատ գեղեցիկ վայրի սագ֊օրիորդներ։ Նրանք կարողանում են ասել. «Ռա՛պ, ռա՛պ»։ Դու, թեպետ անճոռնի ես, բայց ո՛վ գիտե, մեկ էլ տեսար՝ հաջողություն ունեցար։

«Դո՛ւմ֊դո՛ւմ»,— հանկարծ հնչեց ճահճի վրա, և երկու սագն էլ անշնչացած ընկան եղեգների մեջ։ Ջուրը կարմրեց նրանց արյունից։ «Դո՛ւմ֊դո՛ւմ»,— որոտաց կրկին, և եղեգնուտից վեր բարձրացավ վայրի սագերի մի ամբողջ երամ։ Կրակոցներն ուժեղացան։ Որսորդները ճահիճը շրջապատել էին բոլոր կողմերից. նրանցից ոմանք թաքնվել էին ճահճի գլխին կախված ծառերի ճյուղերի մեջ։ Կապուտակ ծուխն ամպի պես փաթաթվում էր ծառերին, ապա փռվում ջրի երեսին։ Ճահճի մեջ չլմփացնում էին որսորդական շները, որոնք, առաջ շարժվելով, եղեգները դեսուդեն էին ճոճում։ Խեղճ բադիկը սարսափից ո՛չ կենդանի էր, ո՛չ մեռած և, հենց որ ուզեց գլուխը թևի տակ թաքցնել, մեկ էլ տեսավ՝ իր առաջ ցցվեց որսորդական շունը, լեզուն հանած, փայլատակող չար աչքերով։ Նա դունչը մոտեցրեց բադիկին, բացեց սուր֊սուր ատամները, բայց, չլը՛փ֊չլը՛փ, վազեց առաջ։

— Փա՜ռք Աստծու,— թեթևացած շունչ քաշեց բադիկը,— փա՜ռք Աստծու. ես ինչքա՜ն անճոռնի եմ, որ նույնիսկ շունը զզվեց ինձանից ու չկծեց։

Եվ նա կուչ եկավ եղեգների մեջ, իսկ նրա գլխավերևում շարունակ կրակոցներ էին լսվում, և մանրագնդակներ էին թռչում։

Կրակոցը դադարեց միայն երեկոյան դեմ, բայց բադիկը դեռ երկար ժամանակ վախենում էր շարժվել։ Էլի մի քանի ժամ անցավ, և վերջապես նա սիրտ արավ վեր կենալ, շուրջը նայել և փախչել հեռո՜ւ դաշտերի ու մարգագետինների միջով։ Այնպիսի ուժեղ քամի էր փչում, որ բադիկը հազիվ էր կարողանում շարժվել։

Գիշերվա դեմ նա հասավ մի խղճուկ խրճիթի։ Այդ խրճիթն արդեն այնքան էր խարխլվել, որ պատրաստ էր ընկնելու, բայց չգիտեր ո՛ր կողքի վրա ընկնի, այդ պատճառով էլ կանգուն էր մնացել։ Քամին քշում էր բադիկին ու քիչ էր մնում տաներ նրան, և նա ստիպված էր պոչը հենել գետնին։

Իսկ քամին ավելի ու ավելի էր սաստկանում։ Ի՞նչ աներ բադիկը։ Բարեբախտաբար, նա նկատեց, որ խրճիթի դուռը մի ծխնուց դուրս է ընկել և կախված է բոլորովին թեք, այդ անցքի միջով կարելի էր հեշտությամբ մտնել ներս։ Եվ նա այդպես էլ արեց։

Խրճիթում ապրում էր մի պառավ՝ իր կատվի ու հավի հետ։ Կատվին նա «Որդյակ» էր անվանում։ Կատուն կարողանում էր մեջքը ճկել, մռլտալ և նույնիսկ կայծեր էր արձակում, երբ ձեռքը նրա մեջքին էին քսում՝ մազերի հակառակ ուղղությամբ։ Հավը մանրիկ, կարճլիկ ոտքեր ուներ, և հենց անունն էլ դրել էին «Կարճոտիկ»։ Նա ջանասիրաբար ձու էր ածում, և պառավը նրան սիրում էր իր աղջկա պես։

Առավոտյան նրանք նորեկին նկատեցին։ Կատուն սկսեց մռլտալ, իսկ հավը՝ կչկչալ։

— Այդ ի՞նչ է պատահել,— հարցրեց պառավը, շուրջը նայեց և նկատեց բադիկին, բայց, որովհետև աչքերը լավ չէին տեսնում՝ նրան գեր բադի տեղ դրեց և մտածեց, թե երևի տիրոջ տունը կորցրել է։

— Ա՜յ քեզ բան,— ինքն իրեն ասաց պառավը։— Հիմա ես բադի ձվեր էլ կունենամ, եթե միայն սա որձ բադ չի։ Փորձենք, տեսնենք։

Եվ բադիկին ընդունեցին փորձնաժամկետով։ Բայց անցավ մի երեք շաբաթ, իսկ ձու չկար ու չկար։ Այդ տան մեջ կատուն տեր էր, հավը՝ տիրուհի, և նրանք միշտ ասում էին. «Մենք ենք, որ կանք»։ Նրանք իրենց համարում էին աշխարհի կեսը, այն էլ՝ լավագույն կեսը։ Մինչդեռ բադիկին թվում էր, թե այդ մասին կարելի է ուրիշ կարծիք էլ ունենալ։ Իսկ հավը դա չէր հանդուրժում։

— Դու ձու ածել գիտե՞ս,— հարցրեց նա բադիկին։

— Ո՛չ։

— Դե՛, ուրեմն լեզուդ քեզ քաշած պահիր։

Իսկ կատուն հարցրեց.

— Դու կարո՞ղ ես մեջքդ ճկել, մռլտալ ու կայծեր արձակել։

— Ո՛չ։

— Դե՛, ուրեմն քո կարծիքը քե՛զ պահիր, երբ խոսում են քեզանից խելոքները։

Եվ բադիկը փքված նստեց անկյունում։ Հանկարծ նա հիշեց թարմ օդն ու արևը, և սիրտը լողալ ուզեց։ Նա չդիմացավ և իր այդ ցանկությունը հայտնեց հավին։

— Ի՞նչ է պատահել քեզ,— հարցրեց հավը։— Պարապ֊սարապ թրև ես գալիս, այդ պատճառով էլ այդպիսի ցնորք մտքեր են գալիս գլուխդ։ Ա՛յ, ձու ածի կամ մռլտա, այն ժամանակ այդպիսի խելառ մտքեր չեն գա գլուխդ։

— Ա՜հ, ջրում լող տալը որքա՜ն դուրեկան բան է,— ասաց բադիկը։— Իսկ ինչպիսի՜ բավականություն է ամբողջությամբ սուզվել ջրի խորքը...

— Լա՜վ բավականություն է,— ասաց հավը։— Դու բոլորովին ցնդել ես։ Հարցրո՛ւ կատվին, իմ ճանաչածների մեջ նա ամենախելոքն է. հարցրու՝ նրան դո՞ւր է գալիս ջրի մեջ լող տալը կամ սուզվելը։ Էլ չեմ խոսում ի՛մ մասին։ Վերջապես՝ հարցրո՛ւ մեր պառավին, նրանից խելոքը հո՞ աշխարհում չկա ու չկա։ Քո կարծիքով՝ նա՞ էլ կուզենա ջրում լող տալ կամ գլուխը սուզել ջրի մեջ։

— Դուք ինձ չեք հասկանում,— ասաց բադիկը։

— Եթե անգամ մենք չենք հասկանում՝ էլ ո՞վ կհասկանա քեզ։ Ի՞նչ է, դու ուզում ես կատվից ու մեր տիրուհուց ավելի խելո՞ք լինել, էլ չեմ խոսում իմ մասին։ Հիմար բաներ մի՛ դուրս տուր, այլ, ավելի լավ է՝ շնորհակալ եղիր Արարչից այն ամենի համար, ինչ քեզ տվել են։ Քեզ օթևան են տվել, տաքացրել են, քեզ շրջապատում է այնպիսի հասարակություն, որից կարող ես մի բան սովորել, բայց դու դատարկագլուխ ես, և քեզ հետ խոսել անգամ չարժե։ Հավատա՛ ինձ, ես քո լավն եմ ուզում, այդ պատճառով էլ այսպիսի խոսքեր եմ ասում քեզ, իսկական բարեկամը միշտ այսպես կասի։ Դե՛, ուրեմն՝ աշխատիր ձու ածել, կամ թե սովորիր մռլտալ ու կայծեր արձակել։

— Ես կարծում եմ, ինձ համար ավելի լավ կլինի գնալ այստեղից՝ ուր աչքս կտրի,— ասաց բադիկը։

— Բարով գնաս,— ասաց հավը։

Եվ բադիկը գնաց։ Նա լողում էր և սուզվում ջրի մեջ, բայց բոլոր կենդանիներն առաջվա պես արհամարհում էին նրան իր այլանդակության համար։

Աշունը եկավ, ծառերի տերևները դեղնեցին ու գորշացան։ Քամին պոկում ու պտտեցնում էր նրանց։ Վերը երկինքը ցրտեց, ծանր ամպեր կախվեցին, որոնցից սկսեց ձյունախառն անձրև մաղել։ Ցանկապատին նստած ագռավը ցրտից կռավում էր ամբողջ կոկորդով. «Կռա՜֊կռա՜»։ Հենց միայն այս ցրտի մասին մտածելով կարելի էր սառչել։ Վատ օրեր էին գալիս խեղճ բադիկի համար։

Մի անգամ, երեկոյան դեմ, երբ արևը դեռ այնպե՜ս պայծառ փայլում էր երկնքում, թփերի հետևից բարձրացավ խոշոր, հրաշալի թռչունների մի երամ։ Բադիկն իր օրում այդպիսի գեղեցիկ թռչուններ չէր տեսել. նրանք բոլորն էլ ճերմակ էին ձյան պես, երկար, ճկուն պարանոցներով։ Դրանք կարապներ էին։ Նրանք ինչ֊որ տարօրինակ ճիչ արձակեցին, թափահարեցին իրենց փառահեղ թևերը և ցուրտ մարգագետիններից թռան դեպի տաք երկրներ, կապուտակ ծովից այն կողմ։ Նրանք բարձրացան վերև, շատ վերև, և խեղճ բադիկին ինչ֊որ անորոշ հուզմունք համակեց։ Նա հոլի պես պտույտ եկավ ջրի մեջ, ձգեց պարանոցը և նույնպիսի բարձր ու տարօրինակ ճիչ արձակեց, որից ինքն էլ վախեցավ։ Հրաշագեղ թռչունները դուրս չէին գալիս նրա մտքից և, երբ բոլորովին անհետացան, նա սուզվեց ջրի հատակը, նորից դուրս եկավ այնտեղից և կարծես ինքն իրեն կորցրել էր։ Բադիկը չգիտեր, թե ինչպես են կոչվում այդ թռչունները, ուր թռան նրանք, բայց սիրեց նրանց, ինչպես ոչ ոքի չէր սիրել մինչև այդ։ Նա չէր նախանձում նրանց գեղեցկությանը, նրա մտքովն էլ չէր անցնի նրանց նման լիներ, նա ուրախ կլիներ, եթե գոնե բադերն իրեն չվռնդեին իրենց միջից։ Խե՜ղճ անճոռնի բադիկ։

Իսկ ձմեռը ցուրտ էր, շատ ցուրտ։ Բադիկն ստիպված էր անդադար լող տալ, որ ջուրը բոլորովին չսառչի, բայց սառույցից ազատ տարածությունը օրեցօր փոքրանում էր։ Այնպիսի սառնամանիք էր անում, որ ջրի սառցե կեղևը ճքճքում էր։ Բադիկն անդադրում շարժում էր իր թաթիկները, բայց վերջիվերջո ուժասպառ եղավ, կանգ առավ ու սառավ։

Վաղ առավոտյան մոտիկից անցնող մի գյուղացի տեսավ սառած բադիկին, սառույցը կոտրեց իր փայտե ոտնամանով և թռչունը տարավ տուն, տվեց կնոջը։ Բադիկին տաքացրին, նա ուշքի եկավ։

Բայց, ահա, երեխաները մի անգամ սկսեցին խաղալ բադիկի հետ, իսկ նա կարծեց, թե ուզում են չարչարել իրեն, և վախից մի կողմ նետվեց ու ընկավ կաթով լիքը կովկիթի մեջ, կաթը թափվեց։ Կինը ճչաց ու ձեռքերը թափահարեց։ Այդ ժամանակ բադիկը նետվեց յուղի պուլիկի մեջ, իսկ այնտեղից ալյուրի տակառի մեջ։ Տե՜ր Աստված, ինչի՞ էր նման նա։ Կինը ճչում էր և, ունելին առած՝ վազում նրա հետևից, երեխաներն իրար հրմշտելով վազում էին ու հռհռում, ճվճվում։ Լավ էր, որ դուռը կիսաբաց էր, և բադիկը դուրս փախավ, նետվեց դեպի թփերը, նոր նստած ձյան մեջ ու երկար, երկար պառկեց համարյա անզգա։

Շատ տխուր կլիներ նկարագրել այն բոլոր փորձանքները, որոնց մեջ ընկավ բադիկն այդ ամբողջ դաժան ձմեռվա ընթացքում։ Իսկ երբ արևը նորից իր ճառագայթներով տաքացրեց երկիրը՝ բադիկը պառկած էր ճահճում, եղեգների մեջ։ Ահա, արտույտներն էլ երգել սկսեցին։ Գարունը բացվեց։

Բադիկը թևերը թափահարեց ու թռավ։ Այժմ նրա թևերը խշշում էին և որքա՜ն ավելի ուժեղ էին առաջվանից։ Դեռ ուշքի չեկած՝ նա արդեն մի այգու մեջ էր։ Խնձորենիներն ամբողջովին փաթաթված էին ծաղկի մեջ, բուրումնավետ յասամանն իր երկար կանաչ ճյուղերը թեքել էր ոլորապտույտ առվի վրա։

Ա՜հ, որքա՜ն լավ էր այդտեղ, ինչպե՜ս էր գարունը բուրում։ Հանկարծ եղեգնուտի թավուտից դուրս լողացին երեք սքանչելի կարապ։ Նրանք այնքան թեթև ու սահուն էին լողում, որ կարծես սահում էին ջրի վրայով։ Բադիկը ճանաչեց գեղեցիկ թռչուններին, և ինչ֊որ մի տարօրինակ թախիծ համակեց նրան։

«Թռչե՛մ ես այս արքայական թռչունների մոտ։ Գուցե և նրանք ինձ սպանեն իմ հանդգնության համար, որ ես, այլանդակս, համարձակվել եմ մոտենալ իրենց։ Բայց թող այդպես լինի։ Ավելի լավ է նրանք ինձ սպանեն, քան թե տանեմ բադերի ու հավերի կսմթոցը, թռչնանոցի աղջկա հրմշտոցը և ձմեռվա ցուրտն ու քաղցը»։

Եվ նա ջուրը նետվեց ու լողաց դեպի գեղեցիկ կարապները, որոնք, բադիկին տեսնելով՝ նույնպես սլացան նրա կողմը։

— Սպանե՛ք ինձ,— ասաց թշվառը և, մահվան սպասելով, գլուխը հակեց։

Բայց ի՞նչ տեսավ նա հայելանման վճիտ ջրի մեջ։ Իր սեփական արտացոլումը։ Սակայն ինքն արդեն այլևս անճոռնի, գորշ֊մոխրագույն թռչուն չէր, այլ՝ կարապ։

Անբախտություն չէ աշխարհ գալ բադի բնում, եթե դուրս ես եկել կարապի ձվից։ Այժմ նա ուրախ էր, որ այդքան վիշտ ու տառապանք է կրել, հիմա ինքն ավելի լավ կարող էր գնահատել իր երջանկությունը և իրեն շրջապատող ամբողջ հոյակապ աշխարհը։ Մեծ կարապները լող էին տալիս նրա շուրջը և իրենց կտուցներով շոյում, հարդարում նրա փետուրները։

Վազելով այգի եկան փոքրիկ երեխաները։ Նրանք սկսեցին հատիկներ ու հացի փշրանքներ նետել կարապներին, իսկ ամենափոքրը ձայն տվեց.

— Նո՜րը, նո՜րը...

Եվ մյուսներն էլ վրա բերին. «Այո՛, նո՜րը, նո՜րը»,— և ծափ զարկեցին, ուրախությունից սկսեցին պարել։ Հետո վազեցին իրենց մայրիկին ու հայրիկին կանչելու և, նրանց հետ վերադառնալով, նորից սկսեցին հացի ու գաթայի փշրանքներ նետել ջուրը։ Բոլորն ասում էին, թե նորեկ կարապը ամենագեղեցիկն է։ Որքա՜ն ջահել, որքա՜ն հմայիչ էր նա։

Եվ ծեր կարապներն էլ գլուխ խոնարհեցին նրա առաջ։

Իսկ նա բոլորովին շփոթվեց և, ինքն էլ չիմանալով ինչու՝ գլուխը թաքցրեց թևի տակ։ Նա անսահման երջանիկ էր, բայց ամենևին չէր գոռոզանում. բարի սիրտը գոռոզություն չգիտե։ Նա մտաբերում էր այն ժամանակը, երբ բոլորն արհամարհում ու հալածում էին իրեն, իսկ այժմ բոլորն ասում են, թե նա ամենաչքնաղն է գեղեցիկների մեջ։ Յասամանը նրա կողմն էր թեքում իր բուրումնավետ ճյուղերը, արևը շոյում էր նրան ու ջերմացնում... Եվ ահա, նրա թևերը խշշացին, նրբագեղ պարանոցը ձգվեց, և կրծքից դուրս թռավ ցնծության ճիչը.

— Օ՜, կարո՞ղ էի ես երազել այսպիսի երջանկություն, երբ դեռ անճոռնի բադիկ էի։